Orkiestra Muzyki Nowej pod batutą Szymona Bywalca wie, jak dobrze skomponować koncert, jak stworzyć muzyce możliwość do zaistnienia w silnym i wyrazistym kontekście
Karolina Dąbek
Jestem teoretykiem muzyki, skończonym i rozpoczętym (kolejno magisterium i doktorat na Akademii Muzycznej w Krakowie), a także krytykiem muzycznym i – przede wszystkim – słuchaczem. Słuchanie uzależnia i ostrzegam, że jak każdy przyzwoity narkotyk potrafi zastąpić wszystko inne. Może więc dlatego wolę (i szczerze polecam!) doświadczać muzyki z zamkniętymi oczami.
Zawodowo najbliższa jest mi muzyka czysto instrumentalna, rzec by można – abstrakcyjna, przede wszystkim współczesna (skomponowana w XX i XXI wieku), awangardowa i postmodernistyczna, klasycyzująca i eksperymentalna, polska i zagraniczna; prywatnie – również popularna. Po godzinach czytam literaturę różnej maści (od pism estetycznych po klasyczne kryminały), zupełnie amatorsko param się rękodziełem oraz – już mniej amatorsko – grą (i nauczaniem gry) w szachy w barwach klubu UKS Hetman Częstochowa.
Audio Art. Zbliżenia
Festiwal Audio Art to święto dla wszystkich entuzjastów sztuki dźwięku, zwolenników eksperymentu w muzyce i poza muzyką, słuchaczy gotowych na przeżycia, które elektryzują, wstrząsają, drażnią lub budzą zdumienie.
„Nasze rzeczy”
W utworach trojga współczesnych kompozytorów – Artura Zagajewskiego, Jennifer Walshe i Pawła Malinowskiego – znajdziemy wspomnienia zachwytów, kolekcje pamiątek, zapisy wzruszeń…
Festiwal zwany krakowskim
Krakowski Międzynarodowy Festiwal Kompozytorów od lat pozwala zaglądać do głów i szuflad współczesnym twórcom związanym z tym miastem.
Louis Andriessen. Muzyka drażniąca umysł
1 lipca tego roku zmarł Louis Andriessen, klasyk współczesności i jeden z najważniejszych twórców muzyki nowej. Posiadał niezwykłą zdolność pisania muzyki jednocześnie drażniącej i hipnotyzującej…
Słuchanie w ciemno
Nieczęsto zdarza się koncert, na którym odbiorca może posłuchać muzyki, nie mając bladego pojęcia o tym, czego właściwie słucha. I nie mówię tu o sytuacji, w której zapomni lub nie ma w zwyczaju sprawdzać programu, czy na przykład pomyli daty…
Przestrzeń i metafory
W XX wieku oczy wielu skierowały się w stronę rozmaicie rozumianej przestrzeni, w jej rozmaitych postaciach, dosłownej i metaforycznej. Co z tym wszystkim ma wspólnego muzyka?
Challenge accepted. Walicki-Popiołek Duo
Fortepian i gitara, gitara i fortepian. Nie jest to jedno z najbardziej oczywistych ani wdzięcznych połączeń. Dla muzycznego małżeństwa, pianistki Aleksandry Popiołek-Walickiej i gitarzysty Jakuba Walickiego…
Jazda!
Inspiracją do komponowania muzyki może stać się praktycznie wszystko. Jak słuchać zupełnie niepozornych dźwięków ulicy, samochodów, pociągów czy nawet szybowców, które nas otaczają? A jak słyszeli je kompozytorzy muzyki klasycznej?
Podróż dźwiękowa
Słyszysz? Ten cichy szum za oknem, dobiegające zewsząd odgłosy ulicy, warczenia silnika lub szmer sunących po asfalcie kół. Dla wielu z nas są to dźwięki zbyt powszednie, a do tego umiarkowanie atrakcyjne i w codziennym…
Sacrum Profanum
Jedno z ważniejszych wydarzeń w rocznym rytmie polskich festiwali muzyki współczesnej – Sacrum Profanum – obchodziło w tym roku osiemnaste urodziny. Z racji symbolicznego wejścia w dorosłość, tematem przewodnim edycji…
Dźwięki jak malowane. Murale w Krakowie
Wkraczają w krajobraz miasta i wkrótce stają się jego elementem, wrastają w tożsamość miejsca. Ale sztuka murali jest przede wszystkim sztuką ulotną.
Powroty
Żywiołem Marty Ptaszyńskiej jest muzyka instrumentalna. Aby dowiedzieć się, jak umiejętnie porusza się w tej materii, wystarczy posłuchać La novella d’inverno (Opowieść zimowa) z 1984 roku (więcej na temat tej kompozycji…
Do czego służy publiczność?
Idąc na koncert, nastawiamy się na odbiór, pewnego rodzaju bierność, uwagę skupiamy na tym, co najważniejsze – na tym, co dzieje się na scenie lub estradzie. Jako publiczność nieświadomie przyjmujemy rolę tła. Ale czy zawsze tak było?
Muzyka wpisana w przestrzeń
Coroczny Festival Sinfonietty Cracovii przebiegał w tym roku (25.08–3.09.2020) pod znakiem wielkiego nieobecnego – zmarłego pod koniec marca 2020 roku Krzysztofa Pendereckiego, który jako współzałożyciel i jej artystyczny mentor silnie…
Współ-granie
Organizatorzy życia muzycznego radzą sobie jak mogą. Warszawska Jesień odbyła się bez większych wstrząsów terminowo-repertuarowych. Tego samego nie można niestety powiedzieć o Musice Polonice Novej…
Brzmienie i cisza architektury Petera Zumthora
Peter Zumthor zwany jest „mistrzem budowania nastroju w architekturze” i „poetą ciszy”, mówi się, że projektuje nie tylko same budynki, ale też ich atmosferę. Dźwięki, odgłosy, brzmienia i cisze…
Wszyscy kochamy skandale. O baletach Strawińskiego
Igor Strawiński wkroczył na międzynarodową scenę muzyki dwudziestowiecznej z rozmachem, którego zazdrości mu każdy inny kompozytor…
Smutek ma kolor różowy
To się musiało tak skończyć. Troje młodych polskich kompozytorów muzyki współczesnej – Paweł Malinowski, Teoniki Rożynek oraz Monika Szpyrka – wzięło sprawę w swoje ręce..
„Opisz mi płatek róży, a poznam Wszechświat”. Gruzja, Kanczeli i jego muzyka
Gija Kanczeli uznawany jest za najwybitniejszego gruzińskiego kompozytora XX wieku…
Abstrakcja kontra rzeczywistość. Złoty podział w muzyce
Johannes Kepler miał określić ją jednym z „klejnotów geometrii”. Zdaniem niektórych ma ona niezwykle silny związek z muzyką…
Fantastyczne instrumenty i jak je znaleźć
Pamiętam kilka spotkań, przypadkowych odkryć: przestrzeni otwartych i oczekujących, zielonych, na wolnym powietrzu, które zdobił nie tradycyjny pomnik, ale wielki błyszczący instrument…
Dalbergia Duo. Kojące dźwięki marimby
Drzewa, głębia, zieleń, materia, pierwotność, korzenie, źródła – te skojarzenia bezpośrednio odnoszą się nie tylko do tytułu płyty, ale też nazwy zespołu oraz ciepłego brzmienia instrumentu.
Lajki zamiast oklasków
Stan pandemii spowodował wiele zmian w życiu muzycznym, co odczuwają również krytycy… Wraz z odwołanymi koncertami i festiwalami rację bytu straciły planowane teksty, przynajmniej w dotychczasowej formie recenzji lub relacji…
Dźwięki, których nie widać
Z samym dźwiękiem sprawa jest dość prosta: coś musi drgać, by brzmieć mogło coś. Całe uniwersum możliwości można sprowadzić do kilku przypadków – co widać w klasycznej orkiestrze. We wnętrzu klarnetu…
Na początku – trzęsienie ziemi
„W muzyce Pendereckiego wciąż i zawsze odczuwa się twórczy gest artysty, który jest absolutnie pewny siebie. Imponująca siła. Erupcja muzycznego żywiołu. Żadnych wątpliwości, żadnych kompleksów.”
Wycinki z myśli estetycznej Witolda Szalonka
„Ani materia, ani przestrzeń czy też czas nie są obecnie tym, czym były kiedyś. Należy oczekiwać, że […] samo pojęcie sztuki zostanie w niezwykły sposób zmodyfikowane”
Hans Abrahamsen: dlaczego śnieg nigdy nie jest biały
Już sam początek był niesamowity. Komponuje dużo i z powodzeniem, kończy studia, staje się rozpoznawalny, zaczyna wykładać i… milknie – na osiem lat. Przez ten okres nie napisze prawie nic.
Dźwięki, których nie słychać
Odkurzacz, piekarnik, szklanka, ręcznik papierowy, paczka jarmużu. Wszystko wokół nas wydaje dźwięki, których nie słyszymy. Nie słyszymy, bo nie zwracamy na nie uwagi. A jeśli już nawet zwrócimy, to najczęściej nie przez brzmienie samo w sobie. Zazwyczaj…